Ενιαίο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα για όλη την Ευρώπη ετοιμάζει η Κομισιόν

 

Μια νέα κατηγορία συνταξιοδοτικών προϊόντων, πανευρωπαϊκής εμβέλειας, θα είναι σύντομα στη διάθεση των Ευρωπαίων καταναλωτών. Η Γενική Διευθύντρια της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρείων, κ. Μαργαρίτα Αντωνάκη, εξηγεί τι είναι και τι σημαίνει στην πράξη η εφαρμογή του Πανευρωπαϊκού Ατομικού Συνταξιοδοτικού Προϊόντος (PEPP), ποια είναι τα καινοτόμα χαρακτηριστικά του και πότε αναμένεται η διάθεση του.

Συνέντευξη στον Κοσμά Ζακυνθινό

 

  • Κυρία Αντωνάκη, τι είναι το Πανευρωπαϊκό Ατομικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν; Αποτελεί κάποιο συμπληρωματικό προϊόν στην κρατική ασφάλιση, το οποίο θα προσφέρεται από ιδιωτικούς φορείς, όπως τράπεζες, ασφαλιστικές κλπ.;

 

Το Πανευρωπαϊκό Ατομικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο το οποίο πρόκειται να μας απασχολήσει πολύ στο εγγύς μέλλον. Στην ουσία το Πανευρωπαϊκό Ατομικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν, ή αλλιώς PEPP (Pan-European Private Pension Product), είναι ένα ατομικό συνταξιοδοτικό - αποταμιευτικό προϊόν. Δηλαδή, μπορεί να παρέχει στη λήξη του ένα εφάπαξ ποσό ή σύνταξη στον ασφαλισμένο, ακολουθώντας μια τυποποίηση με κοινά χαρακτηριστικά σε όποιο κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εάν πωλείται.

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την δημιουργία του συγκεκριμένου προϊόντος, έρχεται να καλύψει τις ανάγκες μιας νέας πραγματικότητας που έχει διαμορφωθεί στον εργασιακό χώρο, καθώς τα τελευταία χρόνια καταγράφονται έντονες μετακινήσεις των πολιτών σε διάφορες χώρες της Ε.Ε., με τη νέα γενιά να εφαρμόζει την τακτική αυτή πολύ συχνότερα. Απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε αυτήν την πραγματικότητα ήταν να «διασφαλίσει» τη «φορητότητα» του προϊόντος. Θα μπορεί δηλαδή κάποιος που έχει εργαστεί 5 χρόνια στην Ελλάδα και έχει επιλέξει το PEPP, να μεταφέρει το λογαριασμό του σε όποια χώρα της Ευρώπης επιλέξει να μετακινηθεί, είτε στον ίδιο πάροχο που το είχε αγοράσει, είτε σε άλλη εταιρεία.

Είναι ένα προϊόν που επειδή συγκεντρώνει χρήματα για μελλοντική σύνταξη, δεν θα επιτρέπει τις πρόωρες εξαγορές. Και εάν τελικά τις επιτρέπει, θα πρέπει να σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην ευνοούνται. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο ασφαλισμένος θα πρέπει να σκοπεύει τη μακροχρόνια αποταμίευση και να μην επιδιώκει μετά από 1 ή 2 χρόνια να εισπράξει το κεφάλαιο και να αποχωρήσει.

Το PEPP θα μπορούν να το προσφέρουν όχι μόνο ασφαλιστικές εταιρείες που είναι ο κύριος πάροχος συνταξιοδοτικών προγραμμάτων αλλά και τα συνταξιοδοτικά ταμεία, επιχειρήσεις επενδύσεων, διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, τράπεζες, κτλ.

 Σύμφωνα τουλάχιστον με το υπάρχον κείμενο προβλέπεται τα προϊόντα PEPP να αδειοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Συντάξεων – EIOPA, την ευρωπαϊκή αρχή δηλαδή που εποπτεύει τις ασφαλίσεις.

 

  • Σε περίπτωση που κάποιος ασφαλισμένος έχει ενταχθεί και θέλει να διακόψει στην πορεία το PEPP τι ισχύει, εφόσον δεν προβλέπονται ή θα είναι δύσκολες οι πρόωρες εξαγορές;
 

Το σχέδιο Κανονισμού μέχρι στιγμής δεν αναφέρει ότι θα απαγορεύονται, αλλά επισημαίνει ότι θα είναι έτσι σχεδιασμένο, ώστε να μην επιτρέπει τις «εύκολες» πρόωρες εξαγορές. Δεν έχουμε τελικό κείμενο ακόμα, αναμένουμε να διαμορφωθεί.

Στην παρούσα φάση, στη διάθεση μας έχουμε ένα σχέδιο Κανονισμού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αναμένεται να ακολουθήσει επεξεργασία σε κοινοτικό επίπεδο, προκειμένου να αποσαφηνιστούν πολλές παράμετροι στο τελικό κείμενο. Επιπλέον, θα υπάρξει και δεύτερο επίπεδο ρυθμίσεων με τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα επεξηγούν όλες τις λεπτομέρειες.

Στην ουσία, το σχέδιο Κανονισμού που υπάρχει, αποτυπώνει τον κεντρικό κορμό της σύλληψης για το Πανευρωπαϊκό Ατομικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν.

 

  • Πρόκειται για συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, όπως όλα τα άλλα που προσφέρει η αγορά ιδιωτικής ασφάλισης ή είναι ανταγωνιστικό προς τα προγράμματα ιδιωτικής ασφάλισης;

 

Θα έλεγα πως δεν εντάσσεται σε καμία από τις δύο περιπτώσεις. Είναι ένα ιδιότυπο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα που εντάσσεται στον τρίτο πυλώνα ασφάλισης. Ο τρίτος πυλώνας, είναι τα προγράμματα που αγοράζεις εθελοντικά. Το χαρακτηρίζω ιδιότυπο λόγω των κοινών παραμέτρων που έχει και θα εφαρμόζονται σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν θα το έλεγα ούτε ανταγωνιστικό, αλλά ούτε και σύνηθες. Είναι ένα ιδιαίτερο ασφαλιστικό προϊόν που θα παρέχεται και από άλλες, πέραν των ασφαλιστικών, εταιρείες.

 

  • Στην ουσία μιλάμε για το γνωστό πλαίσιο της Επικουρικής Σύνταξης, με διαφορά ότι έχει σχεδιαστεί από την Ε.Ε. προκειμένου να είναι ίδια για όλα τα κράτη; Μήπως πρόκειται για ένα είδος επαγγελματικής ασφάλισης και ως τέτοιο θα προσφέρεται;

 

Δεν θα ήθελα να χρησιμοποιήσω τον όρο "επικουρική ασφάλιση", καθώς στην Ελλάδα έχει άλλη έννοια. Πρόκειται για ένα προϊόν συμπληρωματικής σύνταξης, αγοράζεται εθελοντικά και έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να έχει ίδια βασικά χαρακτηριστικά σε όλα τα κράτη μέλη.

Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για προϊόν επαγγελματικής ασφάλισης, γιατί το προσχέδιο του Κανονισμού δεν αναφέρει πουθενά πως συνδέεται με την επαγγελματική ιδιότητα του ενδιαφερόμενου. Μπορεί να ενταχθεί οποιοσδήποτε επιθυμεί, είτε εργάζεται, είτε όχι.

 

  • Με ποιο σκεπτικό δημιουργήθηκε, τι στόχο έχει και σε τι θα ωφελήσει;

 

Η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαμόρφωση πανευρωπαϊκού ατομικού συνταξιοδοτικού προϊόντος εντάσσεται στις δράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επίτευξη της Ένωσης Κεφαλαιαγορών (Capital Markets Union). Παράλληλα όμως σηματοδοτεί και την ανάγκη ενίσχυσης των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων της Ευρώπης. Στόχο έχει τη δημιουργία μιας μεγάλης αγοράς συντάξεων του τρίτου πυλώναπου θα δώσει ώθηση στους θεσμικούς επενδυτές για συλλογικές επενδύσεις μέσω της συσσώρευσης συνταξιοδοτικών εισφορών. Σύμφωνα με τη μελέτη της  ΕΥ η υιοθέτησή του θα είχε ως αποτέλεσμα αύξηση των επενδύσεων σε 2,1 τις. ευρώ έως το 2030 έναντι 1,4 τρις. ευρώ χωρίς το PEPP.

 

  • Πότε αναμένεται να διατεθεί στην Ελλάδα και με ποιον τρόπο εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει;

 

Αυτή τη στιγμή έχουμε μόνο το σχέδιο του Ευρωπαϊκού Κανονισμού. Εκτιμώ ότι οι διαδικασίες δεν πρόκειται να έχουν ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του 2019, ενώ το 2020 θα βγει ενδεχομένως, εφόσον κινηθούν ομαλά οι σχετικές διαδικασίες, ως προϊόν στις αγορές.

Υπάρχουν πολλά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν ακόμη ως προς την ερμηνεία και την εφαρμογή του PEPP. Πιθανότατα να πρόκειται για ένα εξαιρετικά επιτυχημένο προϊόν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά πρέπει να αναμένουμε να εξελιχθεί η διαδικασία. Αυτές οι συζητήσεις πρόκειται να ξεκινήσουν σύντομα και να ολοκληρωθούν στην ερχόμενη 2ετία. 

 

  • Θα είναι υποχρεωτική ή υπάγεται στη διακριτική ευχέρεια κάθε χώρας η εφαρμογή του PEPP; Θα υπάρχει συνεργασία μεταξύ τοπικών αρχών και Ε.Ε. για το σχεδιασμό του;

 

Δίνοντας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη μορφή του Κανονισμού στην πρωτοβουλία της αυτή σημαίνει ότι από τη στιγμή της υιοθέτησής του από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ο Κανονισμός αυτός θα είναι δεσμευτικός σε όλα τα κράτη μέλη και θα ισχύσει άμεσα, είκοσι μέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για το σχεδιασμό του PEPP, όλοι οι πάροχοι θα πρέπει να συμμορφωθούν με τις διατάξεις του Κανονισμού. Ένα PEPP μπορεί να παράγεται και να διανέμεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόνο εφόσον έχει λάβει άδεια από την Eυρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Συντάξεων –ΕΙΟPA.

Στη συνέχεια και για την επίβλεψη του προϊόντος η EIOPA μπορεί να ζητά διευκρινίσεις ή πρόσθετες πληροφορίες από την αρμόδια αρχή της χρηματοπιστωτικής επιχείρησης που έχει υποβάλει αίτηση για χορήγηση αδείας.

 

Πηγή: http://underwriter.gr